Lig Sin i Gcathú
Achoimre gearr : short summary
Suíomh - Tosaíonn an scéal ag geata na hOllscoile
Buailimid le Máirtín Ó Mealóid – mac léinn
Cuirtear an Púca in aithne dúinn – Pádraic Puirséal, an Doirseoir
Tá an garraíodóir ar buile mar gheall ar an madra Bran
Faighimid eolas ar fhréamhacha na coimhlinte idir an Púca agus an garraíodóir.
Téann an díoltas agus an choimhlint siar go 1933
Cuirtear Monsignor de Bláca ós ár gcomhair
Léargas ar a cheapacháin
Tionchar an alcóil ar an Uachtarán
Máirtín in oifig an sparánaí
Cur síos fisiciúil ar an sparánaí
Teannas san oifig
Máirtín ag iarraidh an gháire a chur faoi smacht agus an sparánaí ag dul i bhfeirge
Coimhlint intuighte idir Máirtín agus a dheartháir
Tréithe an Úrscéil : traits of the biography
Sliocht as úrscéal é seo
An chéad chaibidil atá ann
Suite in ollscoil in Éirinn sna daicheadaí
Tugtar léargas dúinn ar pholaitíocht an Chogaidh Chathartha agus an dearg gráin a bhí idir dhreamanna ar an dá thaobh
Léargas ar an ngreim a bhí ag an Eaglais Chaitliceach agus an t-Easpag ar an Ollscoil
Greann
An chaint – caint díreach chun beocht a chur sa scéal
Íomhánna – cineál cartúin déanta de na carachtairmonsignór = druncaerpúca = ag caint le madrasparánaí = súil nimhneach
An madra – Bran agus plásóg na mbláth
Na Carachtair
Máirtín Ó Mealóid
Mac léinn nach raibh ag freastail go rialta ar an gcoláiste
Bhí féith an ghrinn aige
B’fhearr leis bheith sa teach tábhairne
Buartha faoina athair
Ag braith ar a sheic chun maireachtáil
Deartháir leis ina shagart
An Púca
Doirseoir an choláiste é
Bhí sé díoltasach
Gráin aige do na léinte gorma
Throid sé sa Chogadh Chathartha
Bhain sé úsáid as an madra chun ionsaí a dhéanamh ar an ngarraíodóir
An Monsignór de Bláca
Fear lách scothaosta
Siombal é de chumhacht na hEaglaise san ollscoil
Tugtha don ól
Bran an t-aon chara a bhí aige
Duine uaigneach é
An Sparánaí
Balor an leasainm a bhí aige
Bhuail stróc é agus bhí máchail ar a shúil
Fear ard cnámhach é
Chuir sé eagla ar dhaoine
Bhí cumhacht aige
Mac leis ina shagart
Téamaí
Saol na hollscoile
Polaitíocht an chogaidh chathartha
Caimiléireacht
Tionchar agus cumhacht na hEaglaise Caitlicí
Díoltas
Achoimre – Summary
Fóclóir of words at the end
Lá amháin bhí Mairtín Ó Mealóid (mac léinn) ag dul chun caint leis an sparanaí.
Bhuail sé le Padraic Puirséal (an Púca, an doirseoir.)
Bhí an Púca ag tabhairt cnámha do Bran (madra an Monsignor).
Bhí Bran ag tochailt i bplásóg na bláthanna.
Bhí áthas ar an Púca ach bhí an-fearg ar an ngarraíodóir.
Bhí easaontas idir an garraídóir agus an Púca.
Oíche amháin, i rith Cogadh na Saoirse bhí an Púca ag troid i gcoinne na Léinte Gorma.
Nuair a d’fhill sé ar an gcólaiste bhí an geata faoi ghlas.
Chaith sé clocha ag teach an garraídóir agus bhrís sé na fuinneoga.
Bhí cás cúirte ann agus níl cead aige anois dul in aice leis an garraídóir.
D’úsaid sé Bran chun díoltas a fháil.
Monsignor de Bláca ab ea ceannaire na hollscoile.
Fear an-leisciúil é, a chaith a chuid ama ag ól agus ag caint. Fuair sé an post trí thimpiste.
Bhí a intinn ag teip air.
Ansin, chuaigh Mairtín go dtí oifig an sparanaí.
Lig an runaí isteach é. Bean deas ciúin ab ea í.
Bhí sé ag lorg a seic scoláireachta.
Bhain stróc don sparanaí.
Bhí ceann dá shúile ag dul timpeall an tseomra i gconaí.
Bhí sé an-crosta le Mairtín.
Ní raibh Mairtín ag freastal ar an gcólaiste.
Bhí sé ag ól an t-am ar fad.
Istigh san oifig, smaoining sé ar scéal grinn agus thosaigh sé ag gaire.
Bhí an sparanaí ar buille.
D’inis sé an scéal do dhearthair Mairtín.
Bhí an-fearg ar Mairtín agus d’fhág sé an oifig.
mac léinn – University student
sparanaí - treasurer
an Púca – Nickname for Padraig
an doirseoir - doorman
ag tocailt i bplásóg na bláthanna - digging in the flowerbed
ngarraídóir – gardener
easontas – disagreement
Cogadh na Saoirse – War of Independence
i gcoinne – against
clocha – stone
cás cuirte – court case
D’úsaid sé – He used
díoltas – revenge
ceannaire – head of college
seic scoláireachta – grant cheque
